دانلود فایل pdf مقاله شناسایی میراث صوفیان خراسان در آثار شیخ صدوق – علی عادل زاده، سکینه انصاری (مطالعات تاریخی قرآن و حدیث بهار و تابستان 1400 – شماره 69، صص 173 الی 205)
چکیده:
میان سنت‌های روایی گوناگون همواره تعامل و یا تقابل-هایی رخ نموده است. سنت حدیثی امامیه نیز به عنوان یکی از سنت‌های حدیثی قدرتمند، در طول تاریخ بر دیگر سنت ها اثرگذار بوده، همان‌گونه که تأثراتی نیز پذیرفته است. مقاله-ی حاضر عهده‌دار کشف و تبیین روابط و تعاملات حدیثی شیخ صدوق به عنوان یکی از ارکان حدیث شیعه با سنت تصوف در قرن چهارم هجری است. صدوق از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین محدثین شیعه است که سفرهای بسیاری به نقاط مختلف داشته است. از جمله سفرهای مهم صدوق سفر به خراسان و اقامت در آن دیار است. در آن دوران تصوف بخشی مهم از ساختار معنوی جامعه‌ی خراسان بوده است. با توجه به پیش‌فرض این پژوهش در تعامل و تأثرات متقابل سنت‌های حدیثی گوناگون بر یکدیگر، و نیز اقامت طولانی مدت صدوق در خراسان، پرسش اصلی مقاله این است که آیا بین شیخ صدوق به عنوان یکی از محدثان صاحب سبک شیعی، با سنت حدیثی اهل تصوف پیوندی برقرار است؟ نتایج این پژوهش نشان می دهد که شیخ صدوق در برخی آثارش روایاتی را گزارش کرده که منشاء صوفیانه داشته است. تشابهات متنی، وجود الفاظ و مفاهیم مختص به متصوفه در متن برخی روایات، همچنین حضور روات و مشایخی در اسناد احادیث که گرایش صوفیانه‌ی آنان محرز است، مؤید این مطلب است.
نتیجه گیری
در زمان سکونت ابن بابویه در خراسان آن سرزمین به لحاظ فرهنگی تحت تأثیر متصوفه بود. بنا بر وسعت نقل ابن بابویه از فرق غیر امامی انتظار میرود که بخشی از میراث تصوف اگر چه اندک به آثار او راه یافته باشد. شواهدی متنی و سندی موجود است که این گمان را
تقویت میکند. انتقال دسته ای از این روایات در چندین طبقۀ حدیثی قبل از ابن بابویه رخ داده است؛ اما دستۀ دیگری از این روایات، توسّط ابن بابویه یا در طبقات نزدیک به او به منابع امامیه راه یافته است. با توجه به شواهدی مانند حضور افراد مشهور به تصوّف در اسناد، مشابهت های متنی آشکار با آثار صوفیه و وجود اصطلاحات و ادبیات خاص اهل تصوف، ورود بخشی از میراث صوفیه به آثار ابن بابویه قابل اثبات است که باید آن را در ارزیابی های روایی لحاظ کرد. در مجموع به نظر میرسد تعداد روایاتی که از میراث تصوف به کتب ابن بابویه راه یافته در مقایسه با کل روایاتِ ابن بابویه اندک است.
برای دانلود فایل pdf مقاله روی لینک های زیر کلیک کنید:
لینک اصلی | لینک کمکی [حجم = 0.3 مگابایت]