روایتِ نماز یکشنبه ذی‌القعده در کتاب “إقبال الأعمال” از “أنس بن مالک” نقل شده و در منابع دیگر، اثری از این نماز نیست، و از طریق اهل بیت علیهم السّلام نیز نقل نشده است.
أنس بن مالک یکی از سه نفری است که به رسول اکرم صلی الله علیه و آله دروغ می بسته[1]، از دشمنان و منکرین امیرالمؤمنین علیه السّلام بوده و در منابع متعددی نقل گردیده که وی، مورد نفرین آن حضرت واقع شده است.[2]
علت این نفرین، در ارشاد چنین ذکر شده است: انس بن مالک که در روز غدیر حضور داشته و اتفاقا آن روز هم در میان این عده انصار بود صحبت فرموده، علی (علیه‌السّلام) را گواهی ننمود، علی (علیه‌السّلام) به او متوجه شده فرمود ای انس تو چرا شهادت ندادی و گفته مرا تصدیق نکردی با اینکه تو هم مانند دیگران فرموده پیغمبر (صلی‌الله علیه و آله وسلّم) را استماع کرده بودی عرض کرد یا علی من اکنون پیر شده‌ام و از چنین سخنی که می‌گوئی و از من گواهی می‌طلبی چیزی به یاد ندارم. علی (علیه‌السّلام) از سخن آن انس بن مالک متاثر شده او را نفرین کرد و فرمود: «پروردگارا اگر این بیچاره دروغ می‌گوید وی را به پیسی مبتلا کن که هیچ گاه عمامه آن را مستور نکند.» طلحه گفته خدا گواه است پس از این، میان دو چشم او را دیدم که لکه پیسی فراگرفته بود و این لکه تا آخر عمر در میان دو چشمانش نمایان بود.
علّامه مجلسی رحمه الله درباره نقل چنین مطالبی در کتب علمای شیعه می نویسد:
«بدان که بعضی از علمای ما در مستحبّات، به اخبار و روایات سُنّیان مراجعه می‌کنند و آنها را در کتاب‌هایشان ذکر می‌نمایند. این موضوع خالی از إشکال نیست، چون در بسیاری از روایت ما، از رجوع کردن به آنان و عمل به اخبارشان نهی شده است، بخصوص زمانی که در اخبار آنها یک شکل اختراعی و یا عبادتی که بدعت است وارد شده باشد، که مثل آن در روایات معتبر اهل بیت علیهم السّلام نباشد.» [3]
لذا شایسته است، مومنین تنها به آن دسته از اعمالی که مستندا در کتب معتبر و از طریق اهل بیت علیهم السلام وارد گردیده، متعبد گردند.
[1] حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ الطَّالَقَانِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ع يَقُولُ ثَلَاثَةٌ كَانُوا يَكْذِبُونَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ أَبُو هُرَيْرَةَ وَ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ وَ امْرَأَةٌ. ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج۱، ص۱۹۰
[2] ومن ذلكَ ما رواه إِسماعيلُ بنُ عَمرْوٍ قالَ : حدّثَنا مِسعرُ بنُ كِدامِ قال : حدّثَنا طلحةُ بنُ عُميرةَ قالَ : نَشَمدَ عليٌّ علیه السلام النّاسَ في قولِ النّبي علیه السلام « مَنْ كُنتُ مَوْلاهُ فَعَليٌّ مَوْلاهُ » فشهدَ اثنا عشرَ رجلاً منَ الأَنصارِ ، وأَنسُ بنُ مالكٍ في القوم لم يَشهدْ ، فقالَ له أميرُ المؤمنينَ علیه السلام : « يا أَنسُ » قالَ : لَبَّيْكً ، قالَ : « ما يَمنعُكَ أن تَشهدَ وقد سمعتَ ما سمعوا؟ » فقالَ : يا أَميرُ المؤمنين ، كَبرت ونسيتُ ، فقالَ أَميرُ المؤمنينَ علیه السلام : « أللّهمّ إنْ كان كاذباً فاضربه ببياضٍ ـ أو بِوَضَحٍ ـ لا توارِيه العِمامة » قالَ طلحةُ بنُ عميرةَ : فأشهد باللهِ لقد رأيتُها بيضاءَ بينَ عينيهِ. (مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ص۳۵۱)
[3] بحارالانوار، ج ٢، ص ٢٥٧