تایید تصوف خانقاهی و فرقه ای توسط سید جواد نقوی، مدیر جامعه عروة الوثقی لاهور و واکنش حجة الاسلام والمسلمین شیخ نعمت علی سدھو به اظهارات او
سید جواد نقوی، مدیر جامعه عروة الوثقی لاهور، ضمن سخنرانی خود در یک گردهمایی در مرکز بلال جلو، از صوفیان خانقاهی و فرقه ای تجلیل نمود، آنها را مصداق بارز وارثان انبیاء نامید! و خود را از شاگردان کوچک جریان تصوف دانست.
توضیحی مختصر درباره شیعیان اردو زبان
پیش از ورود به بحث لازم است که مقدمتا به اهمیت شبه قاره و جمعیت بالای شیعیان آن اشاره کنیم. شیعیان بیش از ده درصد از جمعیت دویست و چهل میلیون نفری پاکستان را تشکیل می دهند. شیعیان در این کشور از لحاظ جغرافیایی بسیار پراکنده اند و بشترین جمیعت آنها در شهر و روستاهای ایالاتِ پنجاب و سند زندگی می کند.
این کشور پنجمین کشور پر جمعیت جهان است. زبان ملی پاکستان اردو است. این منطقه تاریخ کهنی از زندگی و تمدن را داراست که شامل تمدن دره سند می‌شود. پاکستان در سال ۱۹۴۷ میلادی به عنوان یک دولت و کشور جدید از هند مستقل شد.
جمهوری هند نیز پر جمعیت ترین کشور جهان است و شیعیان یک در صد جمعیت آن را تشکیل می‌دهند، که تقریباً با تعداد شیعیان پاکستان مساوی می شود. و زبان اردو زبان اکثر آنهاست. پس تعداد شیعیان اردو زبان به بیش از چهل میلیون نفر می رسد که نصف جمعیت ایران و جمعیتی قابل توجه است.
اسلام در زمانِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بوسیله بازرگانان دریایی عرب در شبه قاره هند گشترش یافت. دومین هیئت مسلمانان وارده به سند برای ارزیابی امکان کشور گشایی در زمان عثمان، توسط یکی از اصحابِ امام علی علیه السلام، یعنی حکیم بن جبله العبدی، رهبری می شد. برخی اصحاب ایئمه معصومین علیهم السلام نیز از اهالی سند و مولتان بودند. البته تا قرن هجدهم میلادی، تعداد شیعیان اندک بود و بیشتر از طرف پادشاهان سرکوب می شدند.
اَوَدْه، (ایالت اوتار پرادش امروزی) سرزمینی در شمال شبه قاره هند است که در قرن هجدهم میلادی نوابان اوده، که از خاندانی شیعه ایرانی تبار بودند، حکومتی شیعی را در آنجا تسکیل دادند. مرکز حکومت اوده، ابتدا در فیض‌آباد هند و بعدها به لکهنو منتقل شد. سید دلدار علی نقوی معروف به غفران مآب (متوفیٰ ۱۸۲۰ میلادی)، صاحبِ کتاب ”الشهاب الثاقب فی الرد علی الصوفیه“، حوزه علمیه لکهنو را بنا نهاد. همزمان سید محمد قلی موسوی هندی (متوفیٰ ۱۸۴۴ میلادی)، صاحبِ کتاب ”تشیید المطاعن“، پدر میر حامد حسین موسوی، کتابخانه معروف ناصریه را پایه گذاری کرد. به خاطر زحمات فرزندان و شاگردانِ این دو بزرگوار، گسترش فرهنگ شیعی در هند در دوران حکومت نوابان به اوج رسید.
اما متاسفانه تصوف که متاثر از اوپانیشاد است، همیشه در شبه قاره هند پیروان زیادی داشته است. ابو علی سندی، استاد بایزید بسطامی، اهالی سند بود. حلاج هم به هند سفر کرده است. صوفیان هند هم شیعیان را تکفیر کردند و کتابهایی مثل ”رد روافض“ اثر شیخ احمد سرهندی (متوفیٰ ۱۶۲۴ میلادی) و ”تحفه اثنا عشریه“ اثر عبدالعزیز دهلوی (متوفیٰ ۱۸۲۳ میلادی) از نمونه های همین رویه تکفیری است. علمای شیعه لکهنو نیز در رد تصوف کتاب می نوشتند.
بعد از استقلال پاکستان، اولین کتابی که در این کشور علیه شیعیان نوشته شد، کتاب ”مذهب شیعه“ اثر خواجه قمر الدین سیالوی (متوفیٰ ۱۹۸۱ میلادی) است که در سال ۱۹۵۷ میلادی به زبان اردو نگاشته شده است. سیالوی ها، صوفیان معروف پنجاب از پیروان سلسله چشتیه هستند ولی روابط نزدیکی با جریان دیوبندیه دارند. در جواب این کتاب آیت اللہ شیخ محمد حسین نجفی کتابی بعنوان ”تنزیه الامامیه“ تالیف نمودند. ایشان در ردِ تصوف و ابنِ عربی هم کتابی بعنوان ”اقامة البرہان علی بطلان التصوف والعرفان“ دارند.
سید جواد نقوی کیست؟
سید جواد نقوی متولد ۱۹۶۲ میلادی، روحانی سرشناس پاکستانی، مدیر حوزه علمیه عروة الوثقی لاهور و از مدرسین کتابهای ابنِ عربی است. وی از شاگردان برجسته آقایان حسن زاده آملی و جوادی آملی بوده است.
حوزه علمیه عروة الوثقی تشکیلات وسیعی همچون مدارس و نهاد های فرهنگی، و منابع مالی متعدد در اختیار دارد. غیر از سید جواد نقوی، افرادی دیگری نیز در زمینه ترویج و تبلیغ عرفان صوفیانه فعال هستند.
سید جواد نقوی در سخنرانی خود در یکی از خانقاه های صوفیه (مرکز بلال جلو) گفته است:
«پیغمبرؐ فرمود: زمام امورِ امت به دست علما است. العلماء ورثة الأنبياء: علما هستن وارثان انبیأ. مشائخ تصوف مصداقِ بارز این حدیث هستند. در این همایش که در یکی از خانقاه های مهم کشور برگزار می شود. پیر شفاعت رسول یک پیرِ نو اندیش است. افکارِ مدرن را در خانقاه ارائه کرد.
من خودم را از شاگردانِ کوچکِ تصوف می شمارم. من مرشد نیستم و فقط یک شاگرد هستم. بین همه سلسله های مذهبی، تصوف انرژی عظیمی است. صوفیان از علما و فقها انرژی بیشتری دارند. در بین طبقات مختلف اهل علم، صوفیه بزرگ ترین نیروی انسانی است.»
وی همچنین چندی پیش، در ۱۶ مه ۲۰۲۳ میلادی، به یکی از خانقاه های صوفیه، آستانه عالیه نقیب الاولیا در شهر قصور رفت و در آنجا مدعی شد که صوفیه همیشه در جامعه نفرت را کاهش داده و صلح و محبت را برقرار کرده اند. گفتنی است که خانقاه های صوفیه در هند و پاکستان، همچون آشرام های هندوان، مراکزی برای فساد مالی و استثمار معنوی مریدان است.
تصاویر حضور سید جواد نقوی در خانقاه صوفیه
پاسخ حجة الاسلام و المسلمین شیخ نعمت علی سدھو به اظهارات سید جواد نقوی
شیخ نعمت علی سدھو از علمای بنام پاکستان و مولف کتابهایی همچون تحفه قادیانیه، تحفه صوفیه و تحفه شیخیه در دفاع از مذهب اهلبیت علیهم السلام است. وی همچنین مناظرات بسیاری با مخالفین تشیع داشته است.
وی در واکنش به سخنان سید جواد نقوی گفت:
«بسم الله الرحمٰن الرحیم، السلام علیکم. از کارهای آقای حسن زاده هر چه دلشان بخواهد بگویند. ما میداینم که از زمانی که ما طلبه شدیم اینها اسم تصوف را گذاشتند عرفان.
اگر می گفتند که این تصوف است، شیعیان فریب نمی خوردند. شیعیان می دانستند که تصوف از تشیع جداست و صوفیه برای خودشان سلسله هایی جداگانه دارند. ولی چونکه از قم، که مرکزِ علمی تشیع است، اینها، عبا و قبا و عمامه به تن، و با لقب آیت الله این کار را کردند، جوانها هم این را قبول کردند. این کارِ خطرناکی بود.
درسهای تصوف با اسم تقلبی عرفان برگزار کردند. این فکر به پاکستان هم رسید. دروسِ فصوص الحکمِ ابنِ عربی به راه انداختند. فصوص الحکم را شرح نمودند و چاپ کردند. دانشجویانِ امامیه پاکستان هم به این دام افتادند. آنهایی که باعلمای دین رفت و آمد داشتند، آنها هم دچار این عرفانِ قلابی شدند. ولی همان علمای حق، که قبلاً شیخیه را رد کرده بودند، به این موضوع هم پرداختند.
قبل از تقسیمِ هند، عبد العلی هروی تهرانی به هند آمد و افکارِ شیخ احمد احسائی را، بدون این که از او نام ببرد، رواج داد و بسیاری غالی شدند. مداح ها و خطبا این مطالب را از او یاد گرفتند. مردم عادی هم دچار این انحراف شدند. همان داستان دارد تکرار می شود.
این (سید جواد نقوی) البته جسور تر شده و علناً خودش را صوفی معرفی کرده. اینها ابنِ عربی را پدرِ عرفان می نامند. گویی معنای عرفان را نمی دانند. عرفانِ عملی و عرفانِ نظری اینها خرافات است.
امام صادق علیه السلام فرمود: صوفیان دشمنان ما هستند، پس هرکس به آنها میل پیدا کند از آنان است و با آنها محشور خواهد شد. به زودی کسانی پیدا می شوند که ادعای محبت ما را می کنند و به ایشان نیز تمایل نشان می دهند، خود را به ایشان تشبیه نموده و لقب آنان را بر خود می گذارند و گفتارشان را تأویل می کنند. بدان که هرکس به ایشان تمایل نشان دهد؛ از ما نیست و ما از او بیزاریم. و هرکس آنها را رد کند مانند کسی است که در حضور پیامبر (ص) با کفار جهاد کرده است. [قمی، سفینة البحار، ج 2، ص 57.]
حال انتخاب با ماست، رد کنیم و در جهاد شرکت کنیم و یا تاویل کنیم و با آنها محشور شویم»
بیشتر بخوانید: راه اندازی زبان اردوی سایت برای شیعیانِ پاکستان و هند