کتاب خیراتیه تالیف محمدعلی بن وحید بهبهانی (۱۱۴۴-۱۲۱۶ق) معروف به آقامحمدعلی کرمانشاهی (فرزند ارشد علامه وحید بهبهانی)، کتابی است در نقد عقاید و طریقه صوفیه. آقا محمدعلی (1144-1216 ه ق) از فقهای قرن دوازده و سیزده هجری قمری بوده است.
انگیزه مولف از تألیف کتاب خیراتیه، مقابله با فعالیت گسترده سران صوفیه از جمله معصومعلیشاه در ایران، حفظ دین و پاسخ به شبهات صوفیه بوده است. وی در مقدمه، صوفیه را از جمله گمراهان و بدعت‌گذاران معرفی می‌کند و تقابل علمی و عملی با آنان را بر خود و علمای اسلام لازم می‌داند.[1]
این کتاب که در دو جلد منتشر شده، حاوی شواهد فراوانی از انحرافات و بدعت‌های صوفیه است. بهبهانی در ابتدای جلد اول این کتاب، صوفیه را جماعتی بی‌اعتنا به احکام شریعت و اباحه‌گرا معرفی می‌کند[2] و سپس در بخش‌های مختلف کتاب به نقد آراء برخی از بزرگان صوفیه از جمله ابن عربی و مولوی می‌پردازد.[3]
آقا محمدعلی بهبهانی در بخشی از این کتاب، صوفیه را از نگاه اهل سنت بررسی کرده [4] و با استناد و استنباط از روایات اهل بیت(علیهم السلام) و آثار برخی بزرگان همچون مقدس اردبیلی، گمراه بودن صوفیان را اثبات می کند .[5]
نویسنده با اشاره به تاریخ زندگی و جامعه عصر بنیان‌گذار صوفیه، خاستگاه تاریخی این مشرب را عهد امویان می‌داند. [6] سپس با اشاره به برخی از مبانی صوفیه ریشه آن را به نصارا (مسیحیان) و انحراف قوم بنی اسرائیل به دست سامری منتسب می‌نماید.[7]
مولف خیراتیه با اشاره به فهرستی از بدعت‌های صوفیه، آنان را مصداق بدعت‌گذاران دانسته است.[8] او در فصلی دیگر به بررسی مشایخ صوفیه می‌پردازد و روش آنان را خلاف دین و مذهب معرفی می‌نماید.[9] حکایت زنان عارف و نقد بر داستان‌های آنان بخش دیگری از این کتاب است.[10] در ادامه ضمن بیان کرامت‌های ادعایی صوفیه، ظهور این دست کرامت‌ها را دلیل بر حقانیت نمی‌داند و استناد آنان را به کرامات از جمله‌ی خدعه‌های آنان معرفی می‌کند.[11]
نویسنده در آغاز جلد دوم این اثر بحثی با عنوان “سقوط تکالیف شرعی از نگاه صوفیان” مطرح می‌نماید و با استناد به سخن برخی از متصوفه، نظیر مولوی، عطار، روزبهان و شبستری، این مدعا را اثبات می کند که در تعالیم تصوف، سالک در مرحله‌ای از مراحل سلوک و با رسیدن به مرحله یقین، جمیع تکالیف شرعی از دوش او ساقط شده و محرمات الهی بر او حلال می‌شود.[12]
آقا محمدعلی بهبهانی در جلد دوم این کتاب همچنین به نقل و نقد اشعار مولوی می‌پردازد.[13] و در ادامه با همسان دانستن نظر صوفیه و فلاسفه در مساله جبر و اختیار به تبیین نظر امامیه در این زمینه می‌پردازد.[14]
وی در فصل دیگر به نظرات شیخ عبدالرزاق لاهیجی[15] و بایزید بسطامی[16] و شیخ اشراق[17] اشاره کرده و ضمن بیان تضادهای آن با مبانی تشیع مدعیات آنان را مورد انتقاد قرار می‌دهد.[18] وی در فصلی دیگر، به آثار و منابعی می‌پردازد که صوفیه را نقد کرده‌اند.[19]
نویسنده در ادامه به بررسی آراء فلاسفه پرداخته و روش آنان را مطابق با حکمت مطرح شده در قرآن و روایات نمی‌داند.[20]
برای دانلود فایل PDF کتاب خیراتیه در ابطال طریقه صوفیه روی لینک های زیر کلیک کنید:
دانلود جلد اول با لینک اصلی | لینک کمکی [حجم = 6.7 مگابایت]
دانلود جلد دوم با لینک اصلی | لینک کمکی [حجم = 7.3 مگابایت]
تصاویر فهرست جلد اول کتاب خیراتیه
تصاویر فهرست جلد دوم کتاب خیراتیه
[1] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۱۱
[2] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۱۵-۱۷
[3] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۱۸-۲۶
[4] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۲۸-۳۰
[5] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۳۶-۴۶
[6] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۴۶
[7] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۴۷-۴۸
[8] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۵۸
[9] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۷۴-۷۸
[10] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۴۹۳-۵۱۳
[11] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۵۱۹-۵۲۲
[12] بهبهانی محمدعلی،خیراتیه در ابطال طریقه صوفیه، ناشر بهبهانی، 1370، ج 2، صص 5-11
[13] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۳
[14] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۴۴
[15] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۸۲
[16] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۸۹
[17] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۹۱
[18] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۹۷
[19] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۱۷۵
[20] کرمانشاهی، رساله خیراتیه، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۲۲۱-۳۸۸