پیشنهادی:

مقاله ای مبسوط پیرامون تقدیس ابلیس در تصوف – قسمت پایانی

ابن عربی و ابلیس

ابن عربی بزرگترین تئوریسین و نظریه پرداز صوفیه در قرن هفتم هجری پا به میدان گذاشت. جهان بینی وی به بی گناه و عاشق جلوه دادن ابلیس ختم نمی شد بلکه تمام لشکریان شیاطین انس و جن، مهره های خدا دانسته می شدند که باید نقش خود را در طول زندگی ایفا می کردند. ابن عربی با مطرح کردن موضوع اعیان ثابته و استعداد های آنها، قدمی تازه در نحوه مجبور بودن مخلوقات برداشت. همچنین با طرح دیدگاه وحدت شخصیه وجود مدعی شد که در عالم، یک وجود و موجود بیشتر نیست و آن هم خدا می باشد و خدا هم خیر محض است.

شبستری می گوید :

کدامین اختیار اى مرد جاهل کسى را کاو بود بالذات باطل‏

 

چو بود تست یکسر همچو نابود نگویى اختیارت از کجا بود [۱]

هرچه در عالم قرار دارد تجلیات و ظهورات خدا می باشد و ظهورات و تجلیات نیز عین ذات حضرت حق است. این آموزه، شر را از سراسر نظام هستی طرد می کند و همه موجودات را دارای شرافت، طهارت و علو ذاتی می گرداند. بر اساس این آموزه تفاضل و تقابل به هیچ وجه در نظام هستی راه ندارد چه رسد به اینکه شرّی وجود داشته باشد. ابلیس نیز تجلی صفت قهر و جلال خدا و خیر محض است. طبق این جهان بینی، صراط غیر مستقیم سالبه به انتفاء موضوع است و در نتیجه تمامی شرایع،

ادامه مطلب

پاسخ آیت الله شبیری زنجانی به پرسشی درباره فلسفه ملاصدرا و عرفان ابن عربی

دفتر آیت الله شبیری زنجانی در پاسخ به سوالی درباره التزام فکری به عرفان صاحب فصوصی و فلسفه صدرایی نوشت: التزام به روش‏ فقهای عظام امامیّه که عمل به آداب و سنن مأثوره و روایات معتبره مرویّه از پیامبر و ائمه معصومین «سلام الله علیهم اجمعین» است، تنها راه مطمئن تزکیه و سعادت و کمال است.

متن این پرسش و پاسخ ، بدین شرح می باشد :

■ با سلام

با توجه به بروز برخی اختلافات در میان طلاب پیرامون برخی مسائل علمی بر خود لازم دیدیم تا از محضر مرجع عالیقدر ، درباره این موارد اختلافی ، استفتاء و کسب تکلیف نمائیم :

اولا: پیرامون روش علمی و سلوکی محی الدین ابن عربی و به تعبیر واضح تر معتقد شدن به عرفان صاحب فصوصی .

ثانیا: پیرامون مسائل فلسفی و به طور کلی شیوه فلاسفه در بررسی مسائل خصوصا مباحث ملاصدرا در اسفار پیرامون مسئله وحدت وجود و معاد.

با تشکر

 

■ سلام علیکم

التزام به روش‏ فقهای عظام امامیّه که عمل به آداب و سنن مأثوره و روایات معتبره مرویّه از پیامبر و ائمه معصومین«سلام الله علیهم اجمعین» است، تنها راه مطمئن تزکیه و سعادت و کمال است.

 


تذکر این نکته حائز اهمیت می باشد که بسیاری از فقهای طراز اول شیعه در دوران معاصر ، بر مبانی وحی و معصومین علیهم السلام در سلوک نظری و عملی و نقد مبانی فلسفه صدرایی و عرفان محیی الدینی تاکید نموده اند که نمونه هایی از آن را می توان در “انتقاد آیت الله سیستانی از رویکرد فلسفی در تحول علوم انسانی” و

ادامه مطلب