دیدگاه شیعیان و اهل سنت درباره حکم روزه روز عاشورا متفاوت می باشد .
دیدگاه اهل سنت درباره روزه در روز عاشورا
با بررسی روایات موجود در منابع اهل سنت، تعارض و اضطرابی آشکار در متون آنها مشاهده می شود، برخی از این روایات بر روزه روز عاشورا تاکید می کنند و برخی دیگر خلاف آن را ثابت می کنند. مثلا در صحیح مسلم، کتاب الصوم، صوم یوم عاشورا به نقل از ابن مسعود آمده است که: «قبل از نزول حکم روزه ماه رمضان، روز عاشورا را روزه می گرفتند اما پس از آن، روزه عاشورا ترک شد.» از طرف دیگر در بعضی از این روایات آمده است که اهل جاهلیت، عاشورا را روزه می گرفتند و پیامبر صلی الله علیه و آله نیز به تبع آنها آن روز را روزه گرفت! [۱]
در بعضی دیگر آمده که پیامبر صلی الله علیه و آله فضیلت روزه عاشورا را نمی دانست اما پس از هجرت به مدینه از یهود آموخت و به آن عمل کرد. [۲]
آیا ممکن است پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) با علم لدنی خود ، حکم مساله ای را نداند و آنرا از اهل کتاب بیاموزد!؟ ضمن اینکه در میان اهل کتاب چنین روزه ای وجود ندارد و اساسا آنها روزی به نام عاشورا نمی شناسند. تعارض مذکور و مطالب عجیب بعضی از این روایات، این احتمال را بسیار تقویت می کند که این روایات از محصولات بنی امیه است و آنها برای سرور و شادی در عاشورا، استحباب روزه این روز را جعل کردند و به تدریج این امر به سنتی در میان اهل سنت تبدیل شد[۳] و این همان مطلبی است که در زیارت عاشورا آمده است: “اللهم ان هذا یوم تبرکت به بنی امیه” و “هذا یوم فرحت به آل زیاد و آل مروان بقتلهم الحسین صلوات الله علیه”.
روایات اهل بیت علیهم السلام درباره روزه در روز عاشورا
۱ ) “سئل الامام الرضا (علیه السلام) عن صوم یوم عاشورا، قال: عن صوم ابن مرجانه تسالنی ذلک یوم صامه الادعیاء من آل زیاد لقتل الحسین (علیه السلام) : از امام رضا (علیه السلام) درباره روزه روز عاشورا سوال کردند. حضرت فرمود: آیا از روزه پسر مرجانه سوال می کنید؟ روز عاشورا، روزی است که ناپاکان از آل زیاد به خاطر ] سرور و شادی ناشی از [ کشتن امام حسین (علیه السلام) آنرا روزه گرفتند [۴] .
۲ ) امام رضا (علیه السلام) می فرماید: “روز عاشورا، روز روزه نیست بلکه روز حزن و مصیبتی است که برای اهل آسمان و زمین و همه مومنان وارد شد و روز شادی و سرور پسر مرجانه و آل زیاد و اهل آتش است.”
۳ ) مرحوم کلینی در کافی نقل می کند:امام صادق (علیه السلام) در پاسخ به شخصی که از حکم روزه روز عاشورا سوال کرده بود فرمودند:
یَوْمُ عَاشُورَاءَ فَیَوْمٌ أُصِیبَ فِیهِ الْحُسَیْنُ ع صَرِیعاً بَیْنَ أَصْحَابِهِ وَ أَصْحَابُهُ صَرْعَى حَوْلَهُ عُرَاهً أَ فَصَوْمٌ یَکُونُ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ کَلَّا وَ رَبِّ الْبَیْتِ الْحَرَامِ
روز عاشورا، روزى است که