نقد اصالت وجود ، وحدت وجود و اصالت ماهیت
اهل نظر می دانند مهمترین بحث در فلسفه و عرفان مبحث «اصاله الوجود» است. به عبارت دیگر: زیربنای مهمترین مبانی فلسفی و عرفانیِ باطل، قول به اصاله الوجود بوده، به طوری که اگر این مبنا غلط باشد ـ که در این مقاله بطلان آن به اثبات می رسدـ بسیاری از مبانی اساسی فلسفی و عرفانی که مبتنی بر آن است باطل می شود. همچون قول به وحدت وجود و موجود و…
ابتدا باید فهمید مراد فلاسفه از اصاله الوجود چیست؟
به طور خلاصه و روان، فلاسفه می گویند:
۱ – در عالَم خارج، از موجوداتی که تحقق دارند، (همچون انسان و زمین و…) دو مطلب انتزاع و برداشت می شود:
اول: عنوان خودِ آن موجود (اصطلاحاً ماهیّت) مانند عنوان انسان که می گوییم این موجود انسان است یا…
دوّم: عنوان عام منطبق بر آن موجود که موجود یا وجود است و می گوییم این شیء موجود است یا وجود دارد.
عنوان اوّلی عنوان خاصّ است که اختصاص به آن موجود و ماهیّت دارد و بر موجود دیگر صدق نمی کند، ولی عنوان دوّمی