پیشنهادی:

خودستائی های عجیب مولوی و شمس – قسمت دوم

روزبهان بقلی شاهد باز و معراج صوفیانه

در آستانه قرن هفتم ، روزبهان بقلی (صوفی عشقی و شاهد باز معروف) طی سخنانی در آغاز کتاب خود به نام عبهر العاشقین از معراج صوفیانه خود چنین خبر می دهد :

«… به مدارج و معارف توحید و تفرید و تجرید ، سوی عالم ازل رفتم و لباس قِدَم یافتم ، خطاب عظمت و کبریاء و انبساط و حسن و قرب شنیدم . فناء توحید عزّت به من نمودو مرا در عین قِدَم از رسم حُدوثیت فانی کرد و به بقا باقی کرد … و گفت : تو به مقام عاشقی و دلباختگی … و توحید و راستی رسیدی . پس به اراده من عمل کن و … با نگاه من نگاه کن و به حکم من حکم کن … که تو از اولیاء منی و تو را میزان حق قرار دادم ، هر کس تو را دوست دارد به بهشت می برم و از عذاب سخت نجات می دهم و او از دوستان خاص من است … .»

مولوی و شعار انا الحق حلاج

بالاخره در قرن هفتم نوبت به مولوی و دیگران می رسد که شعار انا الحق حلاج را با حرارتی بیشتر تکرار کنند. مولوی می گوید :

از شربت اللهی و زجام انا الحقی ، هریک به قدح خوردند ، من با خم و قنینه [۱]

یا : این هیکل آدم است روپوش ما قبله جمله سجده هائیم [۲]

و سلطان ولد ، فرزند و تربیت شده مولوی و شمس ، در حالی که مقام صوفیانه پدرش را با مقام حلاج مقایسه می کند ، مدعی می شود که

ادامه مطلب

مولوی و ادعای شناخت ماهیّتِ سرِّ حق و ذاتِ حق تعالی!

مولوی : ماهیّتِ سرِّ حق و ماهیّتِ ذاتِ حق تعالی برای محرمان عیان است!

در مکتب ­اهل­ بیت علیهم السلام، شناخت کنه ذات­ خدا امکان ­پذیر نیست. و آنچه حواس ما بر آن واقع شود مخلوقی است محدود و خالق بی­ حد نیست.

شگفت ­انگیز است که عقل­ کلّ، حضرت ­ختمی ­مرتبت صلّی­ الله­ علیه ­و ­آله می­ فرمایند «مَا عَرّفَنَا­کَ حَقَّ مَعْرِفَتِکَ» نشناختیم تو­ را آن­گونه که سزای شناخت و معرفت تو بود، امّا اکابر صوفیه نظیر مولوی،‌ عجز از ادراک ماهیّات را حالت عامّه دانند نه محرمان درگاه الهی !

مولوی در اشعار خود چنین سروده است:

۱- عجـــز از ادراک ماهیّـت عمـو حالـت عامّــه بـود ، دریاب تـو

۲- زانکـــه ماهیّـات و سـرّ سـرّ آن پیـش چشـم کامـلان باشـد عیـان

۳- در وجــود از سـرّ حـقّ و ذات او دور تـر از وهـم و استبصـار کـو

۴- چون که آن مخفی نماند از محرمان ذات وصفی چیست کان ماند نهان ؟

۵- عقل بحثی گوید این دور است وگو بـی ز تأویلـی محالـی کـم شنـو

۶- قطب گوید مر تو را ای سست حال آن چه فوق حال توست آید محـال[۰]

به گمان مولوی، عجز از ادراک ماهیّت حقایق، برای عوام است نه انسان­ های تکامل یافته و در نزد محرمان درگاه الهی، سرّ حق و ذات حق­ تعالی مخفی نیست تا چه رسد به ماهیّات.

مفهوم توحید ذات­ خداوند متعال در آیات و روایات

مغایرت این عقیده با آیات و روایات بسیار آشکار است که توضیح آن در ذیل می آید :

با مراجعه به آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام به روشنی مفهوم توحید ذات­ باری­ تعالی مشخص می­گردد و آن جز بی مانند بودن پروردگار نیست. آیات و روایات زیر تنها بخشی از مدارک وحیانی است که دقت در آنها کافی در شناخت پروردگار است:

الف­) آیات:

۱- … لَیْسَ کَمِثْلِه شیء وَ هوَ السَّمیعُ البَصیرْ[i] … نیست مانند او چیزی و او شنوا و بینا است.

۲- وَ مَا قَدَرُوا الله حَقَّ قَدْرِهِ … [ii] و نشناختند خدا را آن­ گونه که شایسته ­اش بود.

۳- لا تُدْرِکُهُ الابْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الأَبْصارَ[iii] … دیده­ ها او را درک نکنند، اوست که دیده­ ها را درک می­کند.

۴-

ادامه مطلب

سماع مختلط مولوی با زنان

سماع مولوی به همراه زنان

پدیده شگفت‌تری از سماع مولوی برپایی «سماع زنانه» توسط مولوی است! در این مراسم (یعنی مراسم سماع صوفیانه – زنانه)، مولوی خود ستاره اصلی رقص و وجد عرفانی است و زن ها – که برخی از آن‌ها از شاهزادگان و اشراف هستند- بر گرد او پروانه‌وار حلقه می­زنند و بعد از ایراد سخنانی توسّط مولوی، مراسم چرخ و رقص با خوانندگی کنیزکان خواننده و نوازنده درباری آغاز می‌شود و تا نیمه­ های شب ادامه می ­یابد.

اینک متن یکی از گزارش­های «سماع زنانه» مولوی برای آگاهی بیشتر از موضوع درج می‌شود:

« از کـُمَّلِ [= بـزرگان] اصحاب مـنقول است که: هـر شب آدینه، مجموعه خواتین اَکابر [= همسران بزرگان] قونیه پیش خاتون [= همسر] امین­ الدّین­ میکائیل، که نایب خاص سلطان بود، جمع می ­آمدند و لابه‌ها[۱] می‌کردند که

ادامه مطلب