دانلود فایل صوتی بخش سوم سلسله مباحث نقد وحدت وجود در عرفان و تصوف استاد محمد مهدی طوبایی موضوع: معنای وحدت شخصیه وجود عناوین برخی مطالب مطروحه در این بخش: – تبیین … ادامه مطلب
استاد محمد مهدی طوبایی
موضوع: اهمیت بحث وحدت شخصیه وجود
عناوین برخی مطالب مطروحه در بخش اول:
– قول لاهیجی در اشتهار مشایخ صوفیه در قائل بودن به وحدت وجود
– وحدت وجود تشکیکی در مکتب صدرایی
– آقای طهرانی معتقد است که وحدت وجود از اسرار آل محمد علیهم السلام است
و …
عناوین برخی مطالب مطروحه در بخش دوم:
– تقریر معانی مختلف وحدت وجود
– حلولیه در تصوف
– معنای وحدت تشکیکی وجود
– وحدت شهود
و …
پخش آنلاین بخش اول
پخش آنلاین بخش دوم
برنامه تلویزیونی «شوکران» شبکه چهار سیما روز دوشنبه ۲۳ مهرماه میزبان دکتر سیدیحیی یثربی، چهره ماندگار فلسفه، مفسر قرآن و منتقد عرفان بود.
دکتر یثربی، فلسفه‌دان و عرفان‌شناس ۷۵ ساله، استاد تمام فلسفه و کلام اسلامی در دانشگاه علامه طباطبایی است که از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۴۶ دروس فلسفی و فقهی را در حوزه علمیّه قم نزد علامه طباطبایی، آیت‌الله حسینعلی منتظری و آیت‌الله جعفر سبحانی فرا گرفت. از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۵۸ نیز دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای رشته فلسفه و حکمت اسلامی را در دانشگاه تهران سپری کرد. او از مهمترین چهره‌های آکادمیک ایران است که به نقد عرفان اسلامی پرداخته است.
از آثار این استاد برجسته می‌توان به «عرفان عملی در اسلام، عرفان نظری، فلسفه عرفان، ترجمه الهیات نجات ابن‌سینا با مقدمه و تعلیقات، مفاهیم فلسفی در ادبیات فارسی، آب طربناک (در شرح غزلیات حافظ)، ماجرای غم‌انگیز روشنفکری در ایران، خودکامگی و فرهنگ، فلسفه مشاء، حکمت اشراق سهروردی، عیار نقد، حکمت متعالیه (بررسی و نقد حکمت صدرالمتألهین)، تاریخ تحلیلی انتقادی فلسفه اسلامی، زبان شمس و زبان مولوی، تفسیر روز، پژوهشی در نسبت دین و عرفان، قلندر و قلعه (داستان زندگی سهروردی)، از یقین تا یقین، فلسفه سیاست در اسلام، صلیب و صلابت (داستان زندگانی حلاج)» اشاره کرد.
آخرین اثر وی با عنوان «فریب سراب» اخیرا راهی بازار نشر شده که در نقد و بررسی عرفان مصطلح و تصوف است.
برای دانلود ویدئو روی این عبارت کلیک کنید: دانلود ویدئو
برای دانلود فایل صوتی روی این عبارت کلیک کنید: دانلود فایل صوتی
مشاهده ویدئوی این
به گزارش سایت ابن عربی، کتاب نگرشی بر فلسفه و عرفان حضرت آیت الله صافی گلپایگانی (دام ظله) به تازگی توسط انتشارات دلیل ما چاپ و روانه بازار نشر شده است.
چندین سال قبل و زمانی که هنوز این اثر ارزشمند به چاپ نرسیده بود فایلی کم یاب از آن بر روی سایت ابن عربی قرار داده شد. برای دانلود فایل کتاب نگرشی بر فلسفه و عرفان کلیک کنید.
اما به همت دفتر حضرت آیت الله صافی و با تایید معظم له و همچنین با همکاری انتشارات دلیل ما، مراحل طراحی و ویراستاری و چاپ آن به اتمام رسیده و این کتاب در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.
برای تهیه ویراست جدید این کتاب ارزشمند روی لینک کلیک کنید.
در مقدمه این اثر چنین آمده است:
توحید و الهیات از مباحث اصلی و بسیار عمیق در اسلام است و از آنجا که غور کردن در این مباحث لازم است با پشتوانه ی تفکر توحیدی خالص و ناب که برخاسته از سرچشمه علوم وحیانی و برخوردار از براهین محکم و احاطه ی کامل به آیات کتاب الله باشد، علما و محدثین بزرگ اسلام، عَلم شاگردی مکتب اهل بیت (علیهم السلام) را بر افراشته و در تمام مراحل زندگی بشری، چراغ راه هدایت امت از ظلمات و بدعت ها بوده اند و همواره در بزنگاه های تاریخ و در سخت ترین برهه ها از مبارزه علمی و عملی با کژراهه ها و اندیشه های نوظهور و الحادی از حیات نورانی اسلام و کیان مذهب تشیع دفاع جانانه کردند.
اسلام با قرآن مجید و نهج البلاغه و مصحف حضرت صدیقه (علیه السلام) و صحیفه سجادیه و روایات و اخبار جامع و فراوانی که از ائمه طاهرین (علیهم السلام) در همه زمینه های زندگی فردی و اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی و سیاسی وارد شده است، از تمام به ظاهر حکمتهائی که به غیر از اینها باشد، بی نیاز است.
در این میان به حق می توان گفت مرجع عالیقدر آیت الله صافی گلپایگانی که شاگرد برجسته این مکتب و حاصل علوم فقه اهل بیت (علیهم السلام) و از پرچم داران مبارزه با اهل بدعت و انحراف بوده اند، با اخلاص و زهد و مجاهدت های شبانه روزی در ادای تکلیف خطیر و رسالت سنگین خویش، ابتدا از چشمه معارف وحیانی سیراب گشته و سپس ره توشه های عمیق علمی و کلامی خویش را خالصانه به شیفتگان کمال و پویندگان راه نجات و هدایت ارائه نموده است، و زلال معارف را از صافی فقاهت و عدالت گذرانده و جان تشنه جویندگان حقیقت را سیراب کرده است.
فهرست مطالب کتاب به شرح ذیل می باشد:
سخنی پیرامون توحید و وحدت عددی
پیرامون مسأله وحدت وجود
بررسی تطبیقی
در یکی از شبکه های اجتماعی (تلگرام) مطالبی مناظره گونه بین استاد مهدی نصیری و حجت الاسلام خسروپناه پیرامون عبارت انسان کامل و کاربرد آن برای علمای بزرگوار شیعه رد و بدل شد که شما را به مطالعه آن دعوت می کنیم.
چندی پیش حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه تصویری از دیدار خود با آقای یعقوبی قائنی را به همراه مطلبی با عبارات زیر در فضای مجازی منتشر نمود:
«امشب در محضر حاج آقا یعقوبی قاینی… در مشهدالرضا رسیدیم وی در جمع همگان فرمودند: ایشان (مقام معظم رهبری) یک پارچه نور است وی در جلسات متعدد فرمودند: ایشان انسان کامل است.»
مهدی نصیری در واکنش به نقل قول خسروپناه از سید حسین یعقوبی قائنی مبنی بر اینکه «رهبر معظم انقلاب انسان کامل است» نوشت:
اصطلاح انسان کامل از
عشق در قرآن کریم و احادیث معصومان علیهم السلام به کار نرفته است. اما، محبت بارها و بارها به کار رفته است… از آنجا که اسلام یک دین عقلانی است، لذا محبت را قبول دارد، ولی عشق را نمی‌پذیرد!
به صورت متعدد بحث کرده‌ایم که مسائلی مانند ریاضت، فنا و شهود به چه معناست و چه تبعاتی خواهد داشت… و نشان داده‌ایم که این مکتب یک مکتب زندگی‌سوز بوده و اسلام به همین دلیل عرفان را اجازه نداده و به آن راه نداده است.
برای مشاهده قیمت و خرید آنلاین کتاب فریب سراب روی این لینک کلیک کنید.
دکتر سید یحیی یثربی، استاد تمام در رشته فلسفه و کلام اسلامی در دانشگاه علامه طباطبایی است و پژوهش‌های او در حوزه فلسفه و عرفان اسلامی دارای جایگاه ویژه ای است.
تحصیلات:
از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۳۷ به گذراندن دروس ابتدایی در مدارس سنتی در زادگاه خود در نزد عزیز الله خسروی زنجانی پرداخت. از سال ۱۳۳۵ تا سال ۱۳۳۷ در حوزه علمیه زنجان به تحصیل علوم مقدماتی علوم اسلامی ( صرف و نحو و منطق ) پرداخت. از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۴۶ درحوزه علمیّه قم نزد محمد حسین طباطبایی ، حسین علی منتظری و جعفر سبحانی فلسفه خواندو از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۵۸ دوره کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکترای رشته فلسفه و حکمت اسلامی را در دانشگاه تهران گذراند.
اندیشه شناسی
استاد یثربی مهمترین چهره فلسفی و آکادمیک ایران است که به نقد “حکمت متعالیه” و “عرفان اسلامی” پرداخته است . وی با نقدِ مبانی “حکمت متعالیه”، معتقد است که این مکتب فکری، مکتبی اختلاطی بدون سازگاری درونی است (رک به: “عیار نقد”، “حکمت متعالیه”). وی تلاش نموده تا با احترام به تصوف و عرفان اسلامی، آنرا از دیانت اسلامی تفکیک نماید (رک به: “پژوهشی در نسبت دین و عرفان”). وی در “تاریخ تحلیلی انتقادی فلسفه اسلامی” به روش تحلیلی تمام تاریخ فلسفه اسلامی را نقد می نماید و از اندیشمندان فلسفی می خواهد که اندیشمند روزگار خود باشند. از نظر گرایش فلسفی، وی را می توان یک واقعگرای انتقادی دانست . دکتر یثربی با اسلوبی سنتی، ولی سبکی روان و صریح سخن می گوید. اسلوب سنتی وی موجب شده تا جایگاهش در جامعۀ روشنفکری ایران چندان شناخته نشود. وی دیدگاههای انتقادی خویش پیرامون اوضاع سیاسی، فکری و اجتماعی ایران را صریح اعلام می کند.
کتاب فریب سراب
بنا بر اخبار واصله، آخرین اثر دکتر یحیی یثربی با عنوان «فریب سراب» به زودی منتشر می‌شود. دکتر یثربی در این اثر به روشنگری در حوزه عرفان پرداخته است. همچنین گفتنی است نگارش این کتاب در ۱۷ فصل تمام شده است.
در بخشی از این کتاب آمده است: عشق در قرآن کریم و احادیث معصومان علیهم السلام به کار نرفته است. اما، محبت بارها و بارها به کار رفته است. آیا این دو واژه با هم فرق دارند؟
عبدالقائم شوشتری از مدافعین تصوف و مدعیان عرفان در حوزه علمیه درباره احادیث ذم صوفیه می گوید:
«این احادیث همگی جعلی است و در قرن یازدهم توسط برخی از اخباریان در مشهد در جریان نزاع با صوفیه جعل شده و در کتابی افزوده گشته و به نام مقدس اردبیلی با عنوان حدیقه الشیعه معرفی گشته است و هیچ حدیث قابل توجهی در نقد فلسفه یا تصوف در هیچ کتاب معتبر یا غیر معتبر شیعی وجود ندارد مگر همین یک جلد کتاب جعلی که یقیناً ساخته قرن یازدهم است. با این حال بزرگان تفکیک چون از جعلی بودن این احادیث مطلع نبوده اند به واسطه خواندن این احادیث طلاب را به اشتباه به اولیاء الهی بدبین می نموده اند…»
این دفاع صریح از صوفیه و بیان چنین مطالبی از یک حوزوی مدعی عرفان بسیار عجیب است. چگونه وی صوفیان را از اولیاء الهی می داند در صورتی که بسیاری از آنها از عامه و مخالفان اهل بیت علیهم السلام بوده اند و توسط اهل بیت علیهم السلام مورد طرد و لعن واقع شده اند! (که در ادامه به نمونه هایی از آن اشاره خواهد شد) . چه کسانی جز امثال حسن بصری، حلاج و مولوی در کتاب حدیقه الشیعه (که مورد تایید محدثین بزرگ شیعه می باشد) مذمت شده اند؟ آیا حلاج ، حسن بصری و … از اولیاء الهی می باشند؟ آیا شایسته است که کسی در کسوت روحانیت شیعه، دشمنان اهل بیت علیهم السلام را اولیاء الله بنامد؟!
بسیاری از روایات نقد تصوف از کتب متقدم شیعه (قرن 4 و 5) نقل شده است و کثرت روایات اهل بیت علیهم السلام در نقد تصوف و مخالفت های شدید علما و محدثین بزرگ شیعه با سران تصوف و عقائد انحرافی آنها بر اهل علم و تحقیق پوشیده نیست که در این مقال تنها به بخشی از آنها اشاره خواهد شد .
می توان مطالب مذکور را به سه گروه کلی دسته بندی نمود :
1- مذمت اصطلاح صوفي و صوفيه در روايات معصومين علیهم السلام .
2- مذمت عقايد و اعمال صوفيه در روايات معصومين علیهم السلام و تاليفات عالمان متقدم شيعه.
3- مذمت سران تصوف در روايات معصومين علیهم السلام و تاليفات عالمان متقدم شيعه.
به دلیل کثرت مطالب ، به صورت کوتاه و مختصر به آنها اشاره می شود :
1- مذمت اصطلاحات «صوفي» و «صوفيه» در روايات معصومين علیهم السلام:
پيامبر گرامي اسلام صلوات الله عليه و آله در حديثي طولاني ضمن
دفتر آیت الله شبیری زنجانی در پاسخ به سوالی درباره التزام فکری به عرفان صاحب فصوصی و فلسفه صدرایی نوشت: التزام به روش فقهای عظام امامیّه که عمل به آداب و سنن مأثوره و روایات معتبره مرویّه از پیامبر و ائمه معصومین «سلام الله علیهم اجمعین» است، تنها راه مطمئن تزکیه و سعادت و کمال است.
متن این پرسش و پاسخ ، بدین شرح می باشد :
■ با سلام
با توجه به بروز برخی اختلافات در میان طلاب پیرامون برخی مسائل علمی بر خود لازم دیدیم تا از محضر مرجع عالیقدر ، درباره این موارد اختلافی ، استفتاء و کسب تکلیف نمائیم :
اولا: پیرامون روش علمی و سلوکی محی الدین ابن عربی و به تعبیر واضح تر معتقد شدن به عرفان صاحب فصوصی .
ثانیا: پیرامون مسائل فلسفی و به طور کلی شیوه فلاسفه در بررسی مسائل خصوصا مباحث ملاصدرا در اسفار پیرامون مسئله وحدت وجود و معاد.
با تشکر
■ سلام علیکم
التزام به روش فقهای عظام امامیّه که عمل به آداب و سنن مأثوره و روایات معتبره مرویّه از پیامبر و ائمه معصومین«سلام الله علیهم اجمعین» است، تنها راه مطمئن تزکیه و سعادت و کمال است.
تذکر این نکته حائز اهمیت می باشد که بسیاری از فقهای طراز اول شیعه در دوران معاصر ، بر مبانی وحی و معصومین علیهم السلام در سلوک نظری و عملی و نقد مبانی فلسفه صدرایی و عرفان محیی الدینی تاکید نموده اند که نمونه هایی از آن را می توان در “انتقاد آیت الله سیستانی از رویکرد فلسفی در تحول علوم انسانی” و
[سوال اول:] آیا ذات خداوند متعال و مخلوقات در اصل حقیقت وجود، اشتراک و سنخیتی دارند، مثل نور آفتاب و مراتب آن؟
[جواب:] بین خالق و مخلوق سنخیتی نیست و صریح آیه شریفه «لیس کمثله شیء» و صریح روایات، بینونت کامل بین خالق و مخلوق؛ چه در ذات و چه در صفات است، مانند روایات:
«تنزه عن مجانسه مخلوقاته…»[۱]
«ان الله خلو من خلقه و خلقه خلو منه …» [۲]
«لا یلیق بالذی هو خالق کل شی الا ان یکون مباینا لکل شی متعالیا عن کل شی»[۳]
«مباینته ایاهم مفارقته لهم…» [۴]
«کنهه تفریق بینه و بین خلقه…» [۵]
«هو باین من خلقه بما خلق علماً و قدرهً و احاطه و سلطاناً»[۶]
[سوال دوم:] آیا صفات خداوند عین ذات اوست؟ در روز ازل که غیر از خدا موجودی نبوده است، آیا خداوند صفت فعل داشته یا فقط صفت فعل داشته یا فقط صفت ذات بوده است؟
علّامه مجلسی در کتاب «عین الحیات»، درباره مشایخ صوفیه می فرماید:
«پس اگر اعتقاد به روز جزا دارى امروز حجت خود را درست کن که چون فردا حق تعالى از تو حجت طلبد جواب شافى و عذر پسندیده داشته باشى، و نمیدانم بعد از ورود احادیث صحیحه از اهل بیت رسالت علیهم السلام و شهادت این بزرگواران از علماى شیعه رضوان اللَّه علیهم بر بطلان این طائفه (صوفیه) و طریقه ایشان در متابعت ایشان نزد حق تعالى چه عذر خواهى داشت؟!
آیا خواهى گفت متابعت حسن بصرى کردم که چند حدیث در لعن او وارد شده است؟ یا متابعت سفیان ثورى کردم که با امام جعفر صادق علیه السّلام دشمنى می کرده و پیوسته معارض آن حضرت می شده است، و بعضى احوال او را در اول کتاب بیان کردیم یا متابعت غزالى را عذر خودخواهى گفت که به یقین ناصبى بوده! و میگوید در کتابهاى خود، به مان معنى که مرتضى على امام است، من هم امام، و می گوید: هر کس یزید را لعنت میکند گناهکار است، و کتابها در لعن و ردّ شیعه نوشته، مانند کتاب «المنقذ من الضلال» و غیر آن یا متابعت برادر ملعونش احمد غزالى را حجت خواهى کرد؟ که میگوید: شیطان از اکابر اولیاء اللَّه است؟! یا ملاى رومى را شفیع خواهى کرد که میگوید:
