ادله اعتبار کتاب حدیقه الشیعه و انتساب آن به مقدس اردبیلی
البته لازم به ذکر است که احادیث نقد صوفیه به هیچ وجه منحصر در کتاب حدیقه الشیعه نبوده و در کتب متقدم و دست اول شیعه، روایات بسیاری در مذمت صوفیه، سران، آداب و اعتقادات آنها وارد شده است. برای مطالعه بیشتر می توانید به مقاله “نقد تصوف و صوفیه در کلام اهل بیت علیهم السلام و عالمان متقدم شیعه” به قلم دکتر محمد علی صابری مراجعه کنید.
با این حال فاضل ارجمند جناب حجت الاسلام علی رضا دوستی در کتاب کشف الحقیقه فی اعتبار الحدیقه به بررسی و اثبات صحت انتساب کتاب به مقدس اردبیلی پرداخته است که در این نوشتار، بخش هایی از کتاب ایشان آورده می شود.
یکی از مهمترین راه های کشف صحت انتساب یک کتاب، شهرت انتساب آن به مؤلف است. همچنین وجود نسخه هایی از کتاب که در زمان حیات مؤلف یا نزدیک به آن، کتابت شده و قرائن داخلی و خارجی که بیانگر زمان تألیف و مؤلف کتاب باشد نیز از دیگر راه های اثبات اعتبار و شناخت مؤلف کتاب است. و از تمامی این شواهد می توان برای اثبات اعتبار کتاب «حدیقه الشیعه» استفاده کرد.
الف ـ شهرت حدیقه الشیعه
این کتاب در زمان نزدیک به عصر مؤلف بسیار مشهور بوده و نسخه های بسیار متعددی داشته است. چنانچه بعد از این در ضمن کلمات موافقان، تصریح به شهرت «حدیقه الشیعه» در شهرهای مختلف ـ نجف، قم، مشهد، اصفهان و تبریز ـ نقل خواهد شد؛ بزرگانی همچون فخر الدین طریحی نجفی (۹۷۹-۱۰۸۵۰ق) که حیات مقدس اردبیلی را درک کرده و در زمان فوت محقق اردبیلی نزدیک به ۱۴ سال داشته، شیخ حر عاملی(۱۰۳۳-۱۱۰۴ق) که در مشهد مقدس زندگی میکرده،
میرلوحی سبزواری اصفهانی(۹۹۰-۱۰۸۱ق)، علامه مجلسی(۱۰۳۷-۱۱۱۰ق) و ملاطاهر قمی(م ۱۰۹۸ ق) و بسیاری دیگر از علما از «حدیقه الشیعه» استفاده کرده و برخی از آنها به شهرت و کثرت نسخه های خطی کتاب نیز تصریح کرده اند.[۱]
معلوم است که شهرت و کثرت نسخه های خطی یک کتاب در شهرهای مختلف، امری نیست که بتواند
