خطاهای ذهنی نوشتار حجت الاسلام محمد حسن وکیلی با عنوان “تنزیه و تشبیه خداوند- تفاوت تشبیه کلامی و عرفانی” به قلم کریم حکیمی فرد – قسمت دوم
تذکرات مبحث “نظر دین در بحث تشبیه و تنزیه”
تذکر: برخی بر اساس متون دینی قایل به تشبیه خداوند شده‌اند و حتی برخی در تشبیه تا بدان‌جا جلو رفته‌اند که برای خداوند دست و پا و کرسی و … قایل شده‌اند. این گروه به مجسمه ملقب شده‌اند.
توجه: مشبهه حداقل دو معنا دارد:
1-معنای خاص: کسانی که در تشبیه افراط کرده‌اند مثل مجسمه و…
2-معنای عام: در این معنا مشبهه اعم از گروه مجسمه و غیر آن است و شامل تمام کسانی می‌شود که قایل به تنزیه محض خداوند نیستند.
عدم توجه به این نکته موجب خطای ذهنی می‌شود.
سوال: تنزیه محض خداوند از هر نوع تشابهی، شامل چه مواردی از تشبیه می‌شود؟
تذکر: آنچه مسلم است هیچ احدی مرادش از تنزیه محض خداوند، نفی وجود خداوند نیست زیرا مساله تنزیه خداوند بحثی است که بعد از پذیرش وجود خداوند طرح می‌شود و ادعای این که تنزیه محض همان نفی خداوند است ادعایی واضح البطلان است.
سوال: آیا تنزیه محض، تنزیه از تشابه در وجود را هم شامل می‌شود؟
توجه: آقای وکیلی می‌نویسد:
“… همه می‌دانیم که مخلوقات موجودند و معدوم نیستند و مسلّماً خداوند متعال هم